بیش فعالی و نقص توجه ADHD در کودکان: علائم و درمان

شاید کودک شما از صبح تا شب پر از انرژی باشد، وسط حرف بپرد، دائم در حال حرکت باشد، نتواند سر کلاس تمرکز کند و بارها به خاطر بی‌دقتی یا حواس‌پرتی تذکر بگیرد. اگر این رفتارها نه‌تنها شما، بلکه آموزگاران و اطرافیان را هم به فکر فرو برده، احتمال دارد پای یک اختلال رایج اما قابل‌درمان به نام ADHD (اختلال بیش‌فعالی همراه با نقص توجه) در میان باشد.

در کلینیک روانشناسی آرون، با استفاده از ارزیابی‌های علمی، تست‌های دقیق و برنامه‌های درمانی فردی، به والدین کمک می‌کنیم تا فرزند خود را بهتر درک کرده و مسیر تربیت مؤثر، با آرامش و تمرکز را طی کنند.

ADHD چیست؟ بیش‌فعالی با شیطنت فرق دارد!

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) یکی از رایج‌ترین اختلالات رشدی در کودکان است. این اختلال می‌تواند سه نوع اصلی داشته باشد:

1. نوع بیش‌فعال-تکانشی: کودک بیش‌ازحد جنب‌وجوش دارد و نمی‌تواند آرام بنشیند.

2. نوع نقص توجه: کودک مدام در خیال است، تمرکز ندارد و کارهایش ناتمام می‌ماند.

3. نوع ترکیبی: ترکیبی از بیش‌فعالی و نقص توجه.

برخلاف تصور بسیاری از والدین، ADHD صرفاً نوعی شیطنت یا لجبازی نیست؛ بلکه یک اختلال عصبی-رشدی است که باید با کمک روانشناس کودک و مشاور متخصص درمان شود.

علائم بیش‌فعالی و نقص توجه در کودکان

درک علائم، اولین قدم در مسیر درمان ADHD است. شایع‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:

علائم نقص توجه:

• ناتوانی در تمرکز روی یک فعالیت

• فراموش کردن وسایل مدرسه یا تکالیف

• ناتمام گذاشتن کارها

• پرت شدن حواس با کوچک‌ترین صدا یا اتفاق

• نداشتن برنامه‌ریزی

علائم بیش‌فعالی و تکانشگری:

• حرکت دائم (دویدن، پریدن، بالا رفتن از وسایل)

• قطع کردن صحبت دیگران

• ناتوانی در منتظر ماندن در صف یا نوبت

• حرف زدن زیاد و کنترل‌نشده

• انجام کارهای خطرناک بدون فکر

چه زمانی باید به مشاوره ADHD مراجعه کرد؟

اگر بیشتر از ۶ ماه، کودک شما چندین مورد از علائم بالا را در محیط خانه، مدرسه و جمع دوستان نشان می‌دهد و این علائم در عملکرد تحصیلی، اجتماعی یا خانوادگی او اختلال ایجاد کرده، لازم است برای مشاوره بیش‌فعالی کودک اقدام کنید.

علت بروز ADHD چیست؟

علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند:

• عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی ADHD

• اختلال در عملکرد مغز: تفاوت در فعالیت بخش‌هایی از مغز

• عوامل دوران بارداری: مصرف سیگار، الکل یا استرس زیاد مادر

• زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد هنگام تولد

• محیط پرتنش یا عدم نظم در سبک تربیت

اهمیت مشاوره تخصصی برای کودکان بیش‌فعال

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات والدین، تنبیه کودک بیش‌فعال یا تلاش برای سرکوب انرژی اوست. این رفتارها نه‌تنها مؤثر نیستند، بلکه می‌توانند به بروز افسردگی، پرخاشگری یا کاهش عزت‌نفس در کودک منجر شوند.

در جلسات مشاوره ADHD، موارد زیر بررسی و اجرا می‌شود:

• اجرای تست‌های تشخیصی برای ارزیابی نوع و شدت اختلال

• طراحی برنامه درمانی اختصاصی بر اساس نیاز کودک

• آموزش مهارت‌های کنترل توجه و تمرکز

• مشاوره رفتاری برای مدیریت هیجانات و تکانش‌ها

• مشاوره والدین برای تغییر سبک برخورد با کودک

• هماهنگی با مدرسه و آموزگاران برای کنترل بهتر رفتارها

راهکارهای درمانی ADHD در کلینیک آرون

در مرکز خدمات مشاوره آرون، از ترکیب رویکردهای روان‌درمانی، آموزش مهارت‌های رفتاری و در صورت نیاز، ارجاع برای دارودرمانی، استفاده می‌کنیم. درمان‌ها شامل:

• رفتاردرمانی شناختی (CBT): برای آموزش کنترل هیجان، تمرکز و اصلاح رفتار

• درمان مبتنی بر بازی (Play Therapy): به‌ویژه برای کودکان کم‌سن

• آموزش والدین (Parent Training): برای تقویت ارتباط، نظم، و مدیریت تنش

• برنامه‌ریزی تحصیلی: کمک به پیشرفت در درس و تمرین تمرکز

• مشاوره خانواده: کاهش فشار روانی در خانه و ایجاد همدلی

آیا ADHD درمان دارد؟

ADHD قابل‌مدیریت است. بسیاری از کودکانی که به‌موقع تحت درمان قرار می‌گیرند، در آینده به نوجوانان و بزرگسالانی موفق، متمرکز و اجتماعی تبدیل می‌شوند. با تداوم جلسات مشاوره، همکاری مدرسه و همراهی والدین، نتایج چشمگیری حاصل خواهد شد.

اگر کودک شما بیش‌فعال یا بی‌تمرکز است، تنها نیستید

بیش‌فعالی یک بیماری نیست، بلکه یک نوع عملکرد متفاوت مغز است. اما بدون آگاهی، آموزش و مشاوره حرفه‌ای، می‌تواند به بحران‌های خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی منجر شود.

در کلینیک روانشناسی آرون، همراه رشد کودک شما هستیم

ما در کلینیک آرون با تیمی از روانشناسان کودک، مشاوران مجرب و برنامه‌های درمانی ساختارمند، آماده‌ایم تا شما را در مسیر مدیریت بیش‌فعالی و نقص توجه فرزندتان همراهی کنیم.

📞 برای دریافت مشاوره تخصصی ADHD و ارزیابی بیش‌فعالی کودک، همین امروز با ما تماس بگیرید.